Wina
Mo�na �mia�o powiedzie�, �e wino jest tak stare, jak nasza cywilizacja. Ju� staro�ytni mieszka�cy Bliskiego Wschodu znali si� na procesie feremntacji soku lub miazgi winogronowej. Podobno krzewy winnej latoro�li sprowadzili do Europy Grecy, nar�d �eglarzy. Mieli on swojego boga p�odno�ci, Dionizosa, opiekuna odradzaj�cej si� przyrody i winnej latoro�li. Ku jego czci obchodzono kilka razy do roku �wi�ta zwi�zane z winobraniem. Winoro�l by�a nie tylko atrybutem Dionizosa, lecz tak�e innego b�stwa Demeter, kt�rej przypisywano opiek� nad ziemi� uprawn� i zasiewami. Jej rzymska odpowiedniczka - Cerera by�a przewa�nie przedstawiana z k�osami zb� i winogronami. Przez stulecia ludzie doskonalili produkcj� win. Wsp�cze�nie to ulubiony trunek mieszka�c�w po�udniowej Europy, a szczeg�lnie Francuz�w, Hiszpan�w i W�och�w. W�a�nie Francuzi s�yn� z najlepszych winnic, gdzie uprawia si� najszlachetniejsze rodzaje winogron. Gatunki win produkowane we Francji uchodz� za najdoskonalsze w smaku i aromacie. Tak�e W�osi mog� pochwali� si� swoimi rodzimymi gatunkami win. Wina mog� by� czerwone, r�owe lub bia�e. Ze wzgl�du na zawarto�� alkoholu wina dzieli si� na mocne /ponad 14 proc./, �rednio mocne /10-14 proc./ i s�abe /do 10 proc./, w zale�no�ci od zwarto�ci cukru na wina sto�owe /wytrwane i p�wytrawne/ i deserowe /p�s�odkie, s�odkie i bardzo s�odkie/. W Polsce bardzo popularne s� wina otrzymywane z przerobu r�nych owoc�w, np. dzikiej r�y, porzeczek i wi�ni. Opr�cz alkoholu wina zawieraj� substancje barwnikowe i aromatyczne, sole mineralne /m.in. �elazo, magnez i fluor/. Wina czerwone maj� w�a�ciwo�ci bakteriob�jcze, przeciwmia�d�ycowe i przeciwzakrzepowe. Wino pite z umiarem /1-2 szklanki dziennie/ wp�ywa korzystnie na uk�ad sercowo-naczyniowy, przeciwdzia�a inwazji wirus�w. Nale�y jednak pami�ta�, aby nie podawa� wina dzieciom, ludziom chorym na reumatyzm i alergikom. Jak ka�dy nap�j alkoholowy, pity bez umiarkowania mo�e spowodowa� uszkodzenia w�troby i m�zgu.
Wina deserowe i s�odkie s� cie�sze i mocniejsze od wytrawnych. Podaje si� je po posi�kach g��wnych do deser�w: ciast, tort�w, krem�w, galaretek. Powinny mie� temperatur� 12-16 st. C. Do win deserowych u�ywa si� kieliszk�w �redniej wielko�ci. Podaj�c wina trzeba pami�ta�, �e nie nale�y nalewa� kieliszk�w do pe�na. Wina wytrawne nalewa si� do trzech czwartych obj�to�ci kieliszka, a deserowe do po�owy. Prawdziwi smakosze wina zalecaj� otwarcie butelki na godzin� przed konsumpcj�. Wino podobno "lubi odetchn�� powietrzem". Wina powinno si� podawa� na przyj�ciach w oryginalnych butelkach z firmowymi etykietkami. S� to bowiem niejako �wiadectwa jako�ci i pochodzenia win. Butelki otwiera si� korkoci�giem, staraj�c si�, aby jego koniec nie zanurzy� si� w winie i aby do napoju nie przedosta�y si� okruchy korka. Nalewaj�c wino nale�y stara� si�, aby szyjk� butelki nie dotyka� kieliszka, nie mo�na jednak trzyma� butelki zbyt wysoko. W przypadku ciasnoty na stole, nalewaj�c wino mo�na wzi�� kieliszek do r�ki. Nie jest to eleganckie, ale dopuszczalne. Nale�y pami�ta�, �e kolejno�� podawania r�nych gatunk�w wina zale�y nie tylko od kolejno�ci serwowanych da�. Trzeba uwzgl�dni� tak�e inne zasady, w my�l kt�rych bia�e wina powinny by� podawane przed czerwonymi, wytrawne przed deserowymi, s�absze i ch�odniejsze przed mocniejszymi i cieplejszymi.
BLANC DE BLANC - wino bia�e wyprodukowane z bia�ych winogron.
BLANC DE NOITR - wino bia�e wyprodukowane z czerwonych winogron - s� to g��wnie wina musuj�ce.
BOTRYTYZOWANE - s�odkie wyprodukowane z winogron zaatakowane przez Botrytis cinerea - szlachetnego grzyba tworz�cego ple�� na powierzchni owoc�w. Z takich winogron powstaje w�gierski tokaj aszu, francuskie - sauternes.
LIKIEROWE - to w�a�ciwie nie wina, ale tzw. mistelle, czyli alkoholizowany �wie�y moszcz winogronowy.
MIESZANE - wyprodukowane z kilku odmian winogron, np. egri bikaver, bordeaux. Tym terminem okre�la si� tak�e wina wyprodukowane z winogron zbieranych w r�nych latach, np.portugalskie porto, a tak�e wyrabiane na po�udniu kraju sherry.
ROCZNIKOWE - wyprodukowane z winogron, kt�re zosta�y zebrane podczas jednej kampanii winiarskiej. Rok produkcji, wspania�y na jednym obszarze mo�e by� bardzo kiepski na innym.
WERMUTY - napoje produkowane z wina gronowego bia�ego i czerwonego z dodatkiem destylat�w i nalew�w aromatyczno-zio�owych i korzeni z dodatkiem syropu cukrowego lub zag�szczonego moszczu gronowego, karmelu i sprytusu.
MM